HALINA CZERNY-STEFAŃSKA

Halina Czerny-Stefańska urodziła się w 1922 roku w Krakowie. Ojciec, Stanisław Czerny był profesorem konserwatorium, a matka, Maria z Jezierskich, pianistką.  Edukację muzyczną rozpoczęła w piątym roku życia.  Początkowo lekcji udzielała jej matka, jednak pierwszym nauczycielem muzyki był ojciec.  W 1929 roku, mając zaledwie 7 lat, wystąpiła na inauguracji koncertów chopinowskich w Sali im. Chopina przy ul.  Karowej w Warszawie.  Jej występ okazał się ogromną sensacją i ujawnił niezwykły talent maleńkiej „wirtuozerki”.  Mateusz Gliński na łamach „Muzyki” napisał wówczas: Halusia ma dopiero siedem lat.  Siedząc na krzesełku przy fortepianie, nie dosięga nóżkami podłogi, a jednak paluszkami swymi wydobywa całą pełnię dźwięku fortepianowego, a w pasażach, chwytach akordowych ma dojrzałe zacięcie wirtuozowskie [...].  Występ tego cudownego dziecka [...], wywołał na sali głębokie poruszenie.  Całe audytorium witało entuzjastycznie nowy talent, a na czele słuchaczów oklaskiwał Halusię sędziwy mistrz Aleksander Michałowski […].

 

Natura obdarzyła ją tzw. dobrymi warunkami wrodzonymi – mocne, szerokie i duże dłonie, a także absolutny słuch, pozwalały na łatwe opanowanie klawiatury.  Była po prostu uzdolnioną muzycznie uczennicą szkoły krakowskich sióstr urszulanek.  27 marca 1936 roku, w zaświadczeniu nr 290/36 Rektor Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie Emil Morawski i profesor Józef Turczyński wydają następującą opinię: Niniejszym zaświadczamy, że p.  Halina Schwarzenberg-Czerny, lat 12, jest dzieckiem o zdolnościach graniczących z genialnością. Po przesłuchaniu jej w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie uważamy, iż niezwłocznie powinna ona wstąpić do P. K. M.  w W.  dla otrzymania kompletnego wykształcenia Muzycznego.  Dziecko to może być za kilka lat chlubą Polski.

Mała artystka mając 12 lat, zwyciężyła w Konkursie Młodych Talentów w Warszawie i otrzymała wówczas Nagrodę Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, a także stypendium na kurs mistrzowski w paryskiej École Normale prowadzony między innymi przez sławnego Alfreda Cortot . Następnie studiowała w Warszawie u Józefa Turczyńskiego – wielkiego znawcy muzyki Chopina, a także w Krakowie u znakomitego pedagoga – profesora Zbigniewa Drzewieckiego.

 

Punktem zwrotnym w jej życiu było zajęcie pierwszego miejsca i uzyskanie wyróżnienia za najlepsze wykonanie mazurków Chopina na IV Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim w 1949 roku, w Warszawie. Od tego momentu zaczęła się jej zawrotna kariera światowa, jako niezrównanej wykonawczyni dzieł Chopina i wielu innych kompozytorów. Występowała we wszystkich krajach Europy, w Japonii, Ameryce Północnej i Południowej, odbyła ponad 20 tournée po byłym Związku Radzieckim – wszędzie budząc uznanie krytyki i zachwyt melomanów.  Jej recitale w ONZ i w Carnegie Hall w Nowym Jorku były wielkimi wydarzeniami artystycznymi.  Występowała z towarzyszeniem najbardziej znanych w świecie orkiestr symfonicznych współpracując z tak znakomitymi dyrygentami jak: Adrian Boult, Zubin Mehta, Georg Solti, Vaclav Smetáček.  Należała również do znanych na świecie wykonawców muzyki kameralnej.  W jej bogatym repertuarze koncertowym znajdowały się utwory od epoki baroku do muzyki współczesnej.  Dominowała jednak muzyka Fryderyka Chopina.  Nagrała też wiele płyt z mazurkami i nokturnami Chopina oraz utworami I. J. Paderewskiego.  Wielokrotnie zasiadała w jury najbardziej znanych międzynarodowych konkursów pianistycznych takich jak: Konkurs im. A. Rubinsteina w Tel Avivie, Konkurs Chopinowski w Warszawie, Konkurs im. J. N. Hummla w Bratysławie, Konkurs im.  J. Sibeliusa w Helsinkach, ponadto w Pa¬ryżu, Bukareszcie, Zwickau, Leeds, Lipsku, Moskwie, Atenach, Bremie, Hawanie, Pretorii oraz w wielu innych miastach świata.  Była wykładowcą na wielu uczelniach muzycznych i artystycznych na świecie m.in. w: Weimarze, Darmstadt, Hamburgu, Lugano, Tokio, Nagoya.

 

Jedyną polską uczelnią, w której prowadziła klasę fortepianu (w latach 1977-1983) była Akademia Muzyczna im.  I.  J.  Paderewskiego w Poznaniu. Jej ówczesny asystent –  profesor Bogumił Nowicki – w latach 2006-2011 był rektorem poznańskiej Akademii Muzycznej.

 

W latach 1993-1999 pianistka koncertowała w Los Angeles oraz prowadziła kursy mistrzowskie w Toronto, Bazylei, Lugano i w Paryżu (Salle Cortot).  W 1993 roku wykładała na University of Arts Geidai w Tokio.  W latach 1999-2001 była profesorem w University of Fine Arts and Music w Tokio, Elisabeth University of Music w Hiroszimie, w Arts Akademy w Nagoya, Seznoku Gakuen Uozu University w Tovama.  W Roku Chopinowskim (1999), jak również w następnym 2000 roku, artystka dała bardzo wiele koncertów i recitali na prestiżowych estradach świata, w: Warszawie, Żelazowej Woli, Paryżu, Los Angeles, Tokio.  8 marca 2001 roku wystąpiła ze wspaniałym recitalem fortepianowym w Akademii Muzycznej w Warszawie na koncercie z cyklu ,,Nestorzy polskiej pianistyki” poświęconym jej profesorowi Józefowi Turczyńskiemu.  Plany kolejnych koncertów i recitali oraz kontynuację pracy pedagogicznej na Uniwersytecie Geidai w Japonii przerwała śmierć.  Odeszła 1 lipca 2001 roku w Krakowie. Była jedną z największych indywidualności naszego życia muzycznego w ostatnim półwieczu.

 

Wielka Polska Pianistka, całym sercem oddana muzyce Fryderyka Chopina.